Kronik bir hastalıkla yaşamak, özellikle de halen bilinmeyenleri olan, gizemli bir hastalıkla yaşamak, inanılmaz derecede zor olabilir. Meniere hastalığı, dünya çapında binlerce insanı etkileyen böyle bir durumdur. Adını ilk kez 1861’de tanımlayan Fransız doktor Prosper Meniere’den alan bu hastalık, birçok rahatsız edici semptoma neden olur. Bu gönderide Meniere hastalığını gözden geçirecek, belirtilerini, olası nedenlerini, tanısını ve mevcut tedavi seçeneklerini ele alacağız.
Meniere Hastalığı nedir?
Meniere hastalığı, kişinin günlük yaşamını önemli ölçüde etkileyebilecek belirtilerle seyreden bir iç kulak bozukluğudur. Meniere hastalığının sebebi hala net değildir. Araştırmacılar, iç kulaktaki sıvı basıncının dengesizliği, viral enfeksiyonlar, alerji, bağışıklık sisteminin verdiği tepkiler (otoimmün reaksiyonlar) ve genetik dahil olmak üzere çeşitli teorileri incelemişse de, kesin olarak tek bir neden tanımlanmamıştır. Biraz da bu nedenle, bu sıradışı hastalığın teşhisi ve tedavisi karmaşıklaşır.
Meniere Hastalığının Belirtileri:
Meniere hastalığının karakteristik belirtileri ataklar halinde ortaya çıkar. Bir başka deyişle hastalık ataklarla seyreder. Ataklar sırasında görülen belirtilerin şiddeti ve süresi de değişkenlik gösterir. Belirtiler tipik olarak şunları içerir:
Vertigo: Genellikle dakikalar ve saatler süren dönme veya baş dönmesi hissi. Meniere hastalığı ataklarının tipik belirtisidir. Bir vertigo atağı sırasında, hastalar denge ve koordinasyonda zorluk yaşayabilirler. Vertigoya mide bulantısı, kusma, fenalık hissi eşlik edebilir.
Tinnitus: Etkilenen kulakta/kulaklarda rahatsız edici ve dikkat dağıtıcı olabilen kalıcı çınlama, vızıltı veya kükreme sesleri. Tinnitus, vertigo atağı sırasında veya sonrasında kötüleşebilir.
İşitme Kaybı: Başlangıçta genellikle bir kulağı etkileyen, ancak zamanla her iki kulağa da ilerleyebilen, dalgalı seyir gösteren (ataklar sırasında kötüleşip, atak sonrası bir miktar düzelen ancak zaman içinde giderek kalıcı olabilen) işitme kaybı. Hastalar, etkilenen kulak(lar)da dolgunluk veya basınç hissi yaşayabilir.
Kulakta basınç/ dolgunluk hissi: Etkilenen kulak(lar)da doluluk veya basınç hissedilmesidir. Suyun altında iken, uçakta yolculuğunda kalkış ve iniş sırasında veya kara taşıtıyla yolculuk sırasında rakım değişikliği ile olan dolgunluk hissine benzer. Hastalar kulaklarının içinde bir balon şişirilmiş gibi hissedebilirler.
Teşhis ve tedavi:
Meniere hastalığının teşhisi, hastalığın kendine özgü karmaşıklığı ve diğer bazı bozukluklarla bir arada görülebilmesi gibi nedenlerle zor olabilir. Kulak burun boğaz hastalıkları uzmanları, belirtilerin diğer olası nedenlerini ekarte etmek için tıbbi geçmiş, fizik muayene, işitme testleri (odyometri), denge testleri (vestibüler fonksiyon testleri) ve görüntüleme çalışmalarını içerebilen kapsamlı bir değerlendirmeye ihtiyaç duyabilirler. Tüm bunlara rağmen ilk atakta veya atak sonrasında tanı belirlenemeyebilir. Bazı hastalarda Meniere hastalığı tanısı zaman içinde netleşir.
Meniere hastalığında kullanılabilen çeşitli tedavi seçenekleri, ataklar sırasındaki belirtileri hafifletmeyi, atakların sıklığını azaltmayı ve genel yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlar:
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Alınan tuz miktarını kısıtlamak, stresi yönetmek, uyku düzenini ayarlamak gibi bazı yaşam tarzı değişiklikleri, Meniere hastalığı ataklarının sıklığını ve şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir.
İlaçlar: Ataklar sırasında şiddetli vertigo ile buna bağlı mide bulantısı, kusma gibi rahatsızlıkları hafifletmek için bazı ilaçlar kullanılabilir. Ataklar arasında da, belirli sürelerle kullanılan çeşitli ilaçlar bulunmaktadır.
Vestibüler Rehabilitasyon: Bu özel terapi şekli, Meniere hastalarının bir kısmında, dengeyi iyileştirmek ve vertigo ataklarının etkisini azaltmak için tasarlanmış egzersizler ve manevraları içerir.
Cerrahi Müdahaleler/ Kulak içi ilaç enjeksiyonları: Hastalık belirtilerinin konservatif önlemlerle yeterince kontrol altına alınamadığı ağır vakalarda düşünülebilir. Günümüzde orta kulağa ilaç verilmesi (kortikosteroid veya gentamisin enjeksiyonları) yöntemi daha çok tercih edilmekte, cerrahi yöntemler (endolenfatik kese dekompresyonu, vestibüler sinirin kesilmesi gibi) ise eskisine göre daha az uygulanmaktadır.
Meniere Hastalığı ile Yaşamak:
Meniere hastalığı, bir bireyin fiziksel ve duygusal iyilik halini belirgin ölçüde etkileyebilir. Hastalık ve süreç hakkında bilgilenmek, karşılaşılan zorluklar hakkında sağlık profesyonelleri, arkadaşlar, aile üyeleri ve yakınlarla etkili iletişim kurmak, danışmanlık almak, destek gruplarına katılmak gibi yöntemler ihtiyaç duyulan desteğin sağlanmasını kolaylaştırabilir.
Sonuç
Meniere hastalığı karmaşık ve bazı açılardan gizemli bir durum olmaya devam ediyor. Ancak tıbbi gelişmeler, gün geçtikçe bu hastalığın nedenlerine ve tedavilerine yönelik bilinmeyenleri daha fazla aydınlatıyor. Meniere hastalığı olan bireylerin, hastalığı anlayarak, tedavi seçeneklerini keşfederek ve başa çıkma mekanizmalarını uygulayarak hastalığın ortaya çıkardığı tüm zorluklara rağmen tatmin edici bir yaşam sürdürebileceği unutulmamalıdır. Tüm sağlık sorunlarında olduğu gibi kapsamlı bir değerlendirme, teşhis ve tedavi önerileri için bir sağlık uzmanına danışılması çok önemlidir.